Giải quyết như thế nào cho thỏa đáng với những ngôi nhà siêu mỏng tại Hà Nội?

Ghi nhận thực tế trên đường Hồ Tùng Mậu (quận Cầu Giấy), một ngôi nhà mỏng dính vừa mới hoàn thành, nằm lọt thỏm giữa những ngôi nhà xung quanh, chắc chắn là một trường hợp nhà “siêu mỏng”, “siêu méo” phát sinh thêm. Hay như ở tuyến đường giao giữa Phạm Văn Đồng và Trần Cung, một ngôi nhà méo mó khác đang trong quá trình hoàn thiện. Chỉ bằng mắt thường cũng có thể thấy ngôi nhà này được thiết kế với hình tam giác tù… đặc biệt.

Chị Văn Thị Hồng Thu, sinh sống tại đường Phạm Văn Đồng (quận Cầu Giấy), cho biết: “Có phải chúng tôi muốn xây những ngôi nhà mỏng manh, méo mó như thế này đâu mà vì đất còn lại có thế, muốn xây rộng hơn cũng không được. Không xây thì không có chỗ ở, phải đi thuê nhà. Thôi thì méo mó có còn hơn không”.

Suy nghĩ trên của chị Thu cũng chính là câu trả lời cho những ngôi nhà siêu mỏng ở Hà Nội, với hình dạng méo mó lạ lùng xuất hiện rất nhiều trên đường Phạm Văn Đồng và Mai Dịch - Cầu Thăng Long sau khi đường vành đai 3 được mở. Hầu hết những gia đình ở ven đường đều còn lại diện tích đất rất nhỏ, không đủ để xây nhà rộng rãi như trước.

Ngôi nhà siêu mỏng trên đường Hồ Tùng Mậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội.

Đáng chú ý, có ngôi nhà ở tuyến phố Giang Văn Minh (quận Ba Đình), mặc dù rất chắp vá nhưng vẫn tồn tại nhiều năm nay. Chỉ với mặt tiền nhỏ bé, ngôi nhà này có thể tách ra thành mấy địa điểm kinh doanh. Tương tự, mặc dù bị “chèn ép” giữa các ngôi nhà lớn, nhưng những ngôi nhà “siêu mỏng” ở đường Cầu Giấy vẫn tồn tại theo năm tháng có thể thấy được qua tấm bảng kinh doanh đã bạc màu, khung sắt đã han gỉ.

Vừa qua, tại Phiên giải trình về quản lý trật tự xây dựng, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội, ông Nguyễn Đức Chung, khẳng định các văn bản quy phạm pháp luật và văn bản hướng dẫn của cơ quan chuyên ngành về xử lý nhà, đất “siêu mỏng”, “siêu méo” về cơ bản đã đủ điều kiện để các quận, huyện tổ chức thực hiện. UBND các quận, huyện có công trình “siêu mỏng”, “siêu méo” như trên phải chịu trách nhiệm trước UBND TP về việc chậm xử lý dứt điểm các trường hợp này.

Mặc dù theo báo cáo của UBND các quận huyện về việc xử lý trường hợp nhà siêu mỏng ở Hà Nội tồn đọng trước đây, các địa phương đã tập trung xử lý dứt điểm 492/597 trường hợp tính đến tháng 3/20191; và xử lý được 169/211 trường hợp công trình hình thành sau khi triển khai các dự án giao thông mới (2010-2017). Tuy nhiên, đến nay trên địa bàn thành phố vẫn tiếp tục phát sinh thêm 21 trường hợp nhà siêu mỏng (Bắc Từ Liêm 4 trường hợp, Cầu Giấy 6 trường hợp, Tây Hồ 9 trường hợp, Thanh Trì 1 trường hợp, Hoàng Mai 1 trường hợp). Hiện các trường hợp phát sinh này được UBND các quận quản lý chặt chẽ, không để diễn ra hoạt động xây dựng, đồng thời lên phương án xử lý.

Nhà méo trên tuyến đường giao giữa Phạm Văn Đồng - Trần Cung, quận Cầu Giấy.

Lý giải nguyên nhân chậm xử lý nhà siêu mỏng ở Hà Nội, các địa phương cho biết việc tự thỏa thuận hợp thửa, hợp khối thực tế rất khó khăn. Nhiều trường hợp các hộ xung quanh công trình đã ổn định, không có nhu cầu mua hợp thửa; nhiều trường hợp không đủ điều kiện về tài chính để mua... Bên cạnh đó, phần lớn các ngôi nhà siêu mỏng ở Hà Nội còn tồn đọng nằm ngoài chỉ giới giải phóng mặt bằng khi thực hiện mở đường (trước năm 2005).

Ngoài những hạn chế trên, lãnh đạo Hà Nội cũng chỉ rõ việc chính quyền và các chủ đầu tư xây dựng tuyến đường chưa thực hiện triệt để công tác thu hồi đất ngoài chỉ giới sau khi hết hạn hợp thửa, hợp khối. Do đó, trong thời gian sắp tới, Chủ tịch TP. Hà Nội yêu cầu các sở ngành và UBND các quận, huyện tập trung xử lý dứt điểm các trường hợp kể trên; kịp thời bố trí kinh phí cho việc giải phóng mặt bằng, thu hồi đất ngoài chỉ giới các thửa đất không đủ điều kiện về mặt bằng xây dựng, thực hiện phương án chỉnh trang kiến trúc.

Mặt khác, với các dự án mở đường theo quy hoạch, trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, các chủ đầu tư phải phối hợp với quận, huyện khảo sát các thửa đất ngoài chỉ giới không đủ điều kiện về mặt bằng xây dựng, hạn chế tối đa việc cắt xén phát sinh thêm công trình nhà siêu mỏng ở Hà Nội, song song đề xuất kinh phí trong tổng mức đầu tư của dự án để thực hiện thu hồi.